Мақалада мәдени кодтың дамыған теориясының танымдық тезаурусын қалыптастыру мәселесі қарастырылады. Қазақстандағы әдеби дискурстың кейбір эстетикалық-коммуникативті стратегиялары анықталған. Бұл стратегияларды жүзеге асыруда нақты эпистемалар – мәдени кодтар ерекше рөл атқаратындығы айтылады. Мәдени код оның тұжырымдамалық өзегіне енгізілген мәтіннің маңызды семиотикалық бірлігі болып табылады. Мәдени код теориясының философиялық, идеологиялық, концептуалды өзегі, этнотерео- тип, гетеротопиялық маркерлер, егжей-тегжейлі көп мәдениетті ландшафт және басқалары терминологиялық мағынаға ие. Тезистік ұғым – дүниетану және тарих, қазіргі заманғы көркем әлемді әмбебаптандыру, мультимәдениеттілік пен күрделі баяндау құрылымдары арқылы негізделеді. Тарихи баяндаудың ерекшелігі – оқырманды баяндалған оқиғалар мен мәдени артефактілерді декодтаудың белсенді коммуникативті процесіне қатыстыра отырып, оның сипаттамалық потенциалды анықтамалық жолмен талданатынын көрсетеді. Көркем мәтін құрылымындағы миф-фольклорлық бірліктердің гетеротопиялық маркерлері зерттеледі және дәстүрлі этномәдени кодтардың тұрақтылығы мен итерациясы белгіленеді.