Зерттеудің мақсаты композиторлардың жас буынының өкілі, Ғ. Жұбанованың шәкірті Б. Дальденбайдың симфониялық стильіндегі бикультурасын анықтау болды. Мысал ретінде оның симфониялық шығармаларынан ең көп орындалатын «Желтоқсан толқыны» симфониясы алынды. Музыкалық-стильдік талдау негізінде әртүрлі мәдени элементтерді біртұтас белгі жүйесіне семиотикалық түрде біріктіретін композициялық ойлаудың ерекшеліктері ашылады. «Синтез», «диалог» және «мәдениеттер қақтығысы» ұғымдарының зерттелетін шығармаға қатысты қолданылуы туралы мәселе талқылауға шығарылды. Б. Дальденбай бір уақытта екі жүйеде (дәстүрлі қазақ және шартты түрде батыс) еуропалық дәстүрдің де, этникалық қазақтың да тәсілдерін еркін қолдана отырып ойлайды. Бұл құрылымдық, тақырыптық және жанрлық аспектілерде көрінеді. Мұндай қосарлылық еуропалық білім алған композитордың шығармашылық өмірбаянымен де, оның ой - толғауының мәні - ХХ ғасырдағы қазақ халқының тағдырымен байланысты бола отырып танылған. Еуропалық өркениеттің жетістіктерін қабылдаған халық төл мәдениетінің іргелі негіздерін – дәстүрлер мен тілін жоғалта қойған жоқ, өзінің еуразиялық көзқарасын және сол арқылы этностың рухани тамырын сақтап қалды. Мәдениеттілік еуразиялық ойлаудың ерекше эстетикалық бағыттарымен және қазақ өнеріне тән мәдени ашықтығымен түсіндіріледі.
Б. Далденбайдың «Желтоқсан толқуы» симфониясы стиліндегі бикультуралық аспектілері
Жарияланған September 2020
125
84
Аңдатпа
Тіл
Русский
Дәйексөздерді қалай жазу керек
Раимкулова А., Момбек А. Б. Далденбайдың «Желтоқсан толқуы» симфониясы стиліндегі бикультуралық аспектілері // Педагогика және психология. – 2020. – № 3(44). – С.216–231: DOI: 10.51889/2020-3.2077-6861.27 [Электронный ресурс]: URL: https://journal-pedpsy.kaznpu.kz/index.php/ped/article/view/109 (дата обращения: 27.11.2024)